Lesson : राष्ट्रिय समसामयिक
आर्थिक सर्वेक्षण २०८१/८२ का महत्वपूर्ण तथ्यांक
विश्व
अर्थतन्त्र २०२४/२०२५
क्षेत्र |
सन् २०२४ |
सन् २०२५ (प्रक्षेपित) |
आर्थिक वृद्धिदरको अवस्था |
||
विश्व
अर्थतन्त्र |
३.३
% |
२.८%
|
विकसित
अर्थतन्त्र |
१.८
% |
१.४
% |
उदियमान
तथा विकाससिल अर्थतन्त्र |
४.३% |
३.७% |
उदियमान
तथा विकाससिल एसिया |
५.३% |
४.५% |
मध्यपूर्व
तथा उत्तर अफ्रिकी मुलुकहरु |
१.८% |
२.६% |
उदियमान
तथा विकाससिल युरोप |
३.४% |
२.१% |
युरोपियन
युनियनका मुलुकहरु |
१.१% |
१.२% |
न्यून
आय भएका विकाससिल अर्थतन्त्र |
४.०% |
४.२% |
दक्षिण एसियाली मुलुक तथा चीनको आर्थिक
वृद्धिदर |
||
बंगलादेश
|
४.२% |
३.८% |
भुटान
|
४.०% |
७.०% |
भारत
|
६.५% |
६.२% |
माल्दिभ्स
|
५.१% |
४.५% |
नेपाल
|
३.१% |
४.०% |
श्रीलंका
|
५.०% |
|
पाकिस्तान
|
२.५% |
२.६% |
चीन |
५.०% |
४.०% |
राष्ट्रिय
अर्थतन्त्र
कुल
ग्राहस्थ उत्पादनको संरचना
तीन
तहका सरकारको खर्चको स्थिति (कुल खर्चको खर्च प्रतिशत)
-
तीनवटै तहको एकीकृत जम्मा खर्च रु. (आ.व. ०८०/८१) : १६ खर्ब ४० अर्ब ६८
करोड
सरकार
|
खर्च
प्रतिशत (०८०/८१) |
खुद
एकीकृत खर्च मध्ये |
संघीय सरकार |
६४.२% |
चालु खर्च : ५६.१% पुँजीगत खर्च : २७.३% वित्तीय व्यवस्था खर्च : १६.६% |
प्रदेश
सरकार |
९.९% |
|
स्थानीय
सरकार |
२५.९% |
संघीय
सार्वजनिक वित्तका थप सूचकहरु (कुल ग्राहस्थ उत्पादनको प्रतिशतमा)
परिसूचक |
आ.व. ०७९/८० |
आ.व. २०८०/८१ |
संघीय
खर्च § चालू खर्च § पुँजीगत खर्च § वित्तीय व्यवस्था |
२६.४८% § १८.४७% § ४.३७% § ३.६४% |
२४.४१% § १६.२७% § ३.३६% § ४.७७% |
कुल
राजश्व |
१९.४
% |
२०.२% |
संघीय
राजश्व § कर राजश्व § गैर कर राजश्व |
१५.५४
% § १३.९४% § १.६०% |
१६.२७% § १४.३८% § १.९०% |
संघीय
आय |
१७.१८% |
१७.२४% |
तिर्न
बाँकी सार्वजनिक ऋण |
४२.८४% |
४२.६४% |
संघीय
खर्चको स्थिति (कुल खर्चको प्रतिशत)
परिसूचक |
आ.व. ०७९/८० |
आ.व. २०८०/८१ |
चालू
खर्च |
६९.८% |
६६.७% |
पुँजीगत
खर्च |
१६.५% |
१३.८% |
वित्तीय
व्यवस्था |
१३.७% |
१९.९% |
सार्वजनिक
ऋणको अवस्था :
विवरण |
आ.व. २०८०/८१ |
आ.व. २०८१/८२ फागुन सम्म |
वैदेशिक
ऋण |
१२
खर्ब ५३ अर्ब २० करोड |
१३
खर्ब ६० अर्ब ४६ करोड |
आन्तरिक
ऋण |
११
खर्ब ८० अर्ब ९० करोड |
१३
खर्ब १५ अर्ब ५८ करोड |
कुल
सार्वजनिक ऋण |
२४
खर्ब ३४ अर्ब १० करोड |
२६
खर्ब ७६ अर्ब ४ करोड |
सार्वजनिक
ऋणको अवस्था : (तिर्न बाँकी ऋण मध्ये)
§ आन्तरिक ऋण : ४९.२%
§ बाह्य ऋण : ५०.८%
आन्तरिक
ऋणको संरचना : (२०८१ फागुन सम्म)
§ ट्रेजरी बिल (२७.८%)
§ विकास ऋणपत्र : ७०.९%
§ अन्य ऋणपत्र : १.३%
संघीय
राजश्वको संरचना
राजश्वको प्रकार |
आ.व. ०७९/८० |
आ.व. ०८०/८१ |
मूल्य
अभिवृद्धि कर |
२९.९% |
२९.३% |
आयकर
|
२६.३% |
२६.७% |
भन्सार
महसुल |
१९% |
१९% |
अन्त:शुल्क
|
१४% |
१३.८% |
गैरकर
|
९.६% |
१०.८% |
अन्य
|
०.२% |
०.३% |
प्रदेशहरुको
आर्थिक अवस्था :
प्रदेश |
देशको GDP मा योगदान |
प्रदेशको आर्थिक वृद्धिदर |
प्रदेशको कुल ग्राहस्थ उत्पादनको संरचना |
प्रदेशको प्रति व्यक्ति GDP |
||
प्राथमिक |
द्वित्तीय |
तृतीय / सेवा |
||||
कोशी
|
१५.९% |
३.३% |
३४.१%
|
१६.१% |
४९.९% |
१४०१
$ |
मधेश
|
१३.२% |
४.५% |
३६.७% |
१०.७%
|
५२.६%
|
९३२ $ |
वागमती
|
३६.५% |
५.२% |
११.८% |
११.१% |
७७.१% |
२६०१ $ |
गण्डकी
|
९.०% |
५.५% |
२७.१% |
१७.१% |
५५.८% |
१६२०
$ |
लुम्बिनी
|
१४.२% |
४.७% |
३१.०% |
१४.०% |
५५.०% |
१२०१
$ |
कर्णाली
|
४.२% |
४.७% |
३१.५% |
९.६% |
५८.९% |
१०८९
$ |
सुदुरपश्चिम
|
७.०% |
३.३% |
३४.७% |
१२.५% |
५२.८% |
११५३
$ |
नेपाल
|
१००% |
२.१६% |
२५.२% |
१२.८% |
६२.०% |
१४९६
$ |
सार्वजनिक
संस्थानहरुको स्थिति
§ २०८१ फागुन सम्म
नेपाल सरकारको पूर्ण वा अधिकांश स्वामित्वमा रहेका संस्थान संख्या : ४५ वटा
§ सार्वजनिक संस्थानहरुमा
सरकारको शेयर लगानी : ३ खर्ब ६४ अर्ब ८६ करोड १६ लाख
§ सार्वजनिक संस्थानहरुमा
सरकारको ऋण लगानी : ३ खर्ब ३९ अर्ब ७ करोड ७२ लाख
§ आ.व. ०८०/८१ सम्म
नाफामा रहेका संस्थानको संख्या : २८
§ आ.व. ०८०/८१ सम्म घाटामा
रहेका संस्थानको संख्या : १५
§ आ.व. ०८०/८१ मा बन्द
संस्थान : २ वटा
§ संस्थानहरुमा कार्यरत
जम्मा कर्मचारी संख्या : ३४,९१५ जना
मूल्य
:
· आ.व.
२०८१/८२ को औसत मुद्रास्फीति (२०८१ फागुन सम्म) : ४.७२%
· तलब तथा
ज्याला सूचकांक २०८१ फागुन सम्म : २.८५ % ले बढेको
· राष्ट्रिय
उपभोक्ता मूल्य सूचकांकको अधारबर्ष परिवर्तन गरि २०८०/८१ बनाइएको
वित्तीय
संरचना र पहुँच
२०८१
फागुन मसान्त सम्म संचालनमा रहेका बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरु
वित्तीय
संस्था |
संख्या
|
वाणिज्य
बैंक |
२० |
विकास
बैंक |
१७
|
वित्त
कम्पनि |
१७
|
लघुवित्त
वित्तीय संस्था |
५२ |
पूर्वाधार
विकास बैंक |
१
|
जम्मा
वित्तीय संस्था |
१०७
|
§ बिमा कम्पनि : ३७ (१४ जीवन बिमा, १४
निर्जीवन बिमा, ७ लाघुबिमा र २ पुनर्बिमा कम्पनि)
§ बिमाको पहुँचमा पुगेको जनसंख्या : ४४.१७%
§ सहकारी संस्था : ३२,९६५
§ सहकारीमा प्रत्यक्ष रोजगार संख्या : ९४, २६५
जना
§ बैंक तथा वित्तीय संस्थाको शाखा संख्या : ११,६२९
§ प्रति शाखा औसत जनसंख्या : २,५२७ जना
§ नेपालीहरुको वित्तीय साक्षरता : ५७.९%
§ वित्तीय पहुँच पुगेका स्थानीय तह : ७५३
पुँजीबजार
र धितोपत्र बजार
§
आ.व.
२०८१/८२ मा २०८१ फागुन सम्म दोस्रो बजारमा धितोपत्र कारोबार : १४ खर्ब ५५ अर्ब ८६
करोड
§
सोहि
अवधिको दैनिक औसत कारोबार : ९ अर्ब ९० करोड
§
२०८१
फागुन सम्म कुल बजार पुँजीकरण : ४५ खर्ब ४३ अर्ब
कुल
बजार पुँजीकरण मा विभिन्न क्षेत्रको हिस्सा
§
वित्तीय
क्षेत्र : ५३.२१%
§
जलविद्युत
कम्पनि : १५.६८%
§
लगानी
कम्पनि : ७.६०%
§
उत्पादन
तथा प्रशोधन उद्योग : ५.४४%
§
होटल
तथा पर्यटन : २.६३%
§
व्यापारिक
संस्था : ५.०७%
§
अन्य
समुहका कम्पनि : १०.३६
थप
विवरण (२०८१ फागुन सम्म) :
§
नेप्सेमा
सुचिकृत कम्पनीको संख्या : २६८
§
डीम्याट
खाता (हितग्राही खाता) को संख्या : ६५ लाख ५१ हजार (कुल जनसंख्याको २२.४४%)
§
मेरो
शेयर खाता संख्या : ५५ लाख ९१ हजार (कुल जनसंख्याको १९.१५%)
§
सामुहिक
लगानी कोष (म्युचुअल फन्ड) को संख्या : २२
§
धितोपत्र
व्यापारी : २
§
धितोपत्र
दलाल व्यवसायी (ब्रोकर) : ९०
वैदेशिक
व्यापार :
§ कुल वस्तु व्यापारमा निर्यातको अंश : १२.१ %
§ चालु आ.व. को फागुन सम्म कुल वैदेशिक
व्यापार १५.३% ले बढेर १३ खर्ब ३ अर्ब ७४ करोड पुगेको
§ वस्तु व्यापार घाटा ६.२% ले घटेर ९ खर्ब ८७
अर्ब ३९ करोड पुगेको
§ निकासी -पैठारी अनुपात : १३.८ %
§ शोधनान्तर स्थिति : ३ खर्ब १० अर्ब ३७ करोडले
बचतमा
§ विप्रेषण आप्रवाह ९.४२% ले बढेको
§ विदेशी मुद्रा संचिति २४ खर्ब ९ अर्ब २५
करोड
वैदेशिक
लगानी :
§ प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी २.४ % ले घटेर ५ अर्ब ४९
करोड कायम भएको
गरिवी
निवारण र बेरोजगारी
§ गरिबीको रेखामुनी रहेको जनसंख्या (निरपेक्ष
गरिबी) : २०.२७ %
§ बहु-आयामिक गरिबी रहेको जनसंख्या : १७.४%
§ बहु-आयामिक गरिबी रहेको जनसंख्या (शहरी क्षेत्र)
: १२.३%
§ बहु-आयामिक गरिबी रहेको जनसंख्या (ग्रामिण
क्षेत्र) : २८.०%
§ बहुआयामिक गरिबी शुचाकांक : ०.०७४
§ बहुआयामिक गरिबीको तिब्रता : ४२.५ %
§ मानव विकास सूचकांक ०.६२२ रहेको,
§ उपभोगमा आधारित गिनी सूचकांक ०.३०
§ लैंगिक विकास सूचकांक : ०.८८५
प्रदेशगत
बहुआयामिक गरिबीको अवस्था
प्रदेश |
कोशी |
मधेश |
वागमती |
गण्डकी |
लुम्बिनी |
कर्णाली |
सुदुरपश्चिम |
बहुआयामिक
गरिबी |
१५.९% |
२४.२% |
७.०% |
९.६% |
१८.२% |
३९.५% |
२५.३% |
थप
विवरण :
§ ११ जिल्लाका १,९६,६१५ परिवारलाई गरिब परिचयपत्र वितरण गरिएको
§ तराई-मधेशका २२
जिल्लाका २७८ पालिकामा तराई-मधेश सम्वृद्धि कार्यक्रम संचालन
§ आ.व. २०८२/८३ देखि
२०९१/९२ सम्म आन्तरिक रोजगारी दशक घोषणा गरिएको
वैदेशिक
रोजगार :
§ वैदेशिक रोजगारीका लागि श्रम स्वीकृति लिने
मध्ये ६.७ प्रतिशत महिला र ९३.३% पुरुष रहेका
§ हालसम्म १६७० म्यानपावरले १११ देशमा श्रमिक
पठाउने अनुमति प्राप्त गरेका
§ नयाँ श्रम स्वीकृति लिएर वैदेशिक रोजगारीमा
जाने कामदार सबै भन्दा बढी गएका देश क्रमश : युएई, साउदी अरब , कतार, कुवेत, जापान, बहराइन रहेका
छन्
कृषि सम्बन्धि
§
कुल कृषि बाली उत्पादन मध्ये §
खाद्यानबालीको
अंश : ४५.५२% §
तरकारी
बालीको अंश : १८.५९% §
नगदेबालीको
अंश : १५.१५% §
औद्योगिक
बालि : ११.४७% §
फलफुल
बालि : ५.९३% |
§ किसान सूचीकरण
प्रणालीमा सुचिकृत कृषक परिवार : २० लाख ४९ हजार
कुल कृषि बाली लगाइएको क्षेत्रफल मध्ये
§ खाद्यानबालीको अंश :
७०.९६%
§ तरकारी बालीको अंश :
६.९६%
§ नगदेबालीको अंश :
९.९८%
§ दलहन बालि : ५.६१%
प्रधानमन्त्री
कृषि आधुनिकीकरण परियोजना :
§ ७७ जिल्लामै संचालित
§ २०६ जोन र २१ सुपरजोन
रहेका
थप
:
§ सिचाई सुविधा पुगेको
क्षेत्रफल : १५ लाख ७३ हजार ५५९ हेक्टर
§ कुल सिचाईयोग्य जमिन
मध्ये ६२.२८ प्रतिशतमा सिचाई सुविधा पुगेको
§ कुल खेति योग्य जमिन
(३५ लाख ५७ हजार ७६४ हेक्टर) को ४४.४ प्रतिशत जमिनमा सिचाई सुविधा पुगेको
§ सिचाई सुविधा पुगेका
क्षेत्र मध्ये : ६५.४% सतह सिचाई, ३४.३% भूमिगत सिचाई र ०.३% लिफ्ट तथा जलासय
मार्फत सिचाई पुगेको छ
§ विभिन्न ६ वटा
राष्ट्रिय गौरवका सिचाई आयोजना निर्माणाधीन
वन
तथा भू-संरक्षण :
§
हालसम्म पहिचान
भएका प्रजाती संख्या : ३० हजार §
स्तनधारी
: २१२ प्रजाति § पक्षी : ८९२ प्रजाती § उभयचर : ११७ प्रजाती § सरीसृप : १२३ प्रजाति §
माछा
: २३२ प्रजाति |
§ नेपालको वन क्षेत्र :
६३ लाख ९९ हजार ३४१ हेक्टर
§ नेपालको झाडी तथा
बुट्यान क्षेत्र : ३ लाख ९७ हजार ९१६ हेक्टर
§ नेपालमा प्रति
व्यक्ति वन : ०.२ हेक्टर (विश्वमा प्रतिव्यक्ति ४२२ वटा रुख र ०.६ हेक्टर वन रहेको)
§ १२ राष्ट्रिय निकुञ्ज, १ वन्यजन्तु आरक्ष, १ शिकार आरक्ष र ६
संरक्षित क्षेत्र रहेका, जसले २३.४ % भुभाग
ओगटेको ।
§ सामुदायिक वन : २३
हजार ६०१
§ कबुलियति वन : ७,७३१
§ त्यस्तै १० वन
संरक्षण क्षेत्र, १० सिमसार क्षेत्र र
१२ मध्यवर्ति क्षेत्र रहेका ।
§ पछिल्लो गणना अनुसार ३५५
बाघ, ७५२ गैंडा, ५०७ कृष्णसार, अर्ना ४९८ र १९८ घडियाल गोहि रहेका ।
§ प्रदेशको क्षेत्रफलको
तुलनामा सबैभन्दा बढि वन सुदुरपश्चीम प्रदेश र सबैभन्दा कम २ नं प्रदेशमा
§ नेपालका १०६ स्थानिय
तहमा बन क्षेत्र शुन्य रहेको,
§ प्रदेशको क्षेत्रफलको
तुलनामा सबैभन्दा बढि वन सुदुरपश्चीम प्रदेश र सबैभन्दा कम २ नं प्रदेशमा
§ नेपालको वन क्षेत्र
मध्ये सबैभन्दा बढि वन कोशी प्रदेश र सबैभन्दा कम २ नं प्रदेशमा रहेको
उद्योग
§ २०८१ फागुन सम्ममा दर्ता
भएका जम्मा ९,९६३ वटा उद्योग मध्ये ठुला उद्योग १५%, मझौला उद्योग २२% र साना उद्योग ६३%
रहेका छन्
§ लगानीका हिसाबले ठुला
उद्योग ८२.९%, मझौला उद्योगले ९.९ % र साना उद्योगले ७.२% हिस्सा ओगटेका छन्
§ सबै उद्योगमा गरी कुल
लगानी ३२ खर्व ४८ अर्व ७ करोड रहेको
§ दर्ता भएका मध्ये ३७.४%
उत्पादनमुलक, २६.२ % सेवामुलक र २१.९ % पर्यटन उद्योग, ०.७%
पूर्वाधार विकास संग सम्बन्धित उद्योग
रहेका
विदेशी
लगानी :
§ लगानीका आधारमा देशहरुको
क्रम : चीन(४४%), भारत(१९.४%), हंगकंग, दक्षिणकोरिया,
अमेरिका र ब्रिटिश भर्जिन टापु शिर्ष देश रहेका छन्
खानि
/ खनिज
§ पत्ता लागेका खनिज :
६३
§ पहिचान भएका
पेट्रिलियम खण्ड : १०
पर्यटन
क्षेत्र :
§ सन् २०२४ मा नेपाल
आउने पर्यटक संख्या : ११,१४,८८२
§ भ्रमण आय : ८३ अर्ब
९३ करोड ४० लाख
§ प्रति पर्यटक औसत
बसाई : १३.३ दिन
§ प्रतिदिन प्रति पर्यटक खर्च : ४०.८ अमेरिकी डलर
§ नेपाल आउने पर्यटक
मध्ये ६०.४% मनोरञ्जन, १५.३% तिर्थयात्रा र
१४.५% पर्वतारोहण /सहासिक यात्रा लागि र ९.८% अन्य
प्रयोजनकालागि आउने गरेका
§ सन् २०२४ मा बढि
पर्यटक आउने ५ मुलुकमा
o
भारत : २७.७ %,
o
अमेरिका : ९.६७%,
o
चिन : ८.८९%
o
बेलायत : ४.७९%,
o
बंगलादेश ४.२७%
o
अष्ट्रेलिया ३.८३%,
o
श्रीलंका २.७०% रहेका छन्
§ नेपालमा ५ तारे
होटलको संख्या : २१४ रहेको
§ क्यासिनो / मिनी
क्यासिनोको संख्या : २९ वटा
शहरी
विकास र विद्युत
§ सहरि क्षेत्रको
जनसंख्या : २७.०७%,
§ शहर उन्मुख क्षेत्रको
जनसंख्या : ४०.०%
§ ग्रामिण जनसंख्या :
३२%
उर्जा
:
§ कुल जडित विद्युत
क्षमता : ३९०२ मेगावाट
कुल ३९०२ म.ेवा विद्युत उत्पादन
भएको
§ जलविद्युत : ३६३६ मेगावाट
§ सौर्य प्लान्ट : ११७ मेगावाट
§ थर्मल प्लान्टबाट : ५३.४ मेगावाट
§ वैकल्पिक उर्जा : ९० मेगावाट
§ चिनीमिल बाट : ६ मेगावाट
ü विद्युत खपत :
§ ग्राहस्थ खपत : ३५.३ %,
§ औद्योगिक खपत : २९%
§ व्यापारिक खपत : ६.३ %
§ निर्यात : १९.७ %
§ अन्य खपत : १०.६ %
ü नवीकरणीय स्रोतबाट
विद्युत पहुँचमा पुगेको जनसंख्या : ८.५%
स्थल, हवाई र रेल यातायात :
§ अन्तराष्ट्रिय उडान
भर्ने नेपाली वायुसेवा संख्या : ३
§ नेपाल उडान भर्ने
अन्तराष्ट्रिय वायुसेवा संख्या : ३१
§ द्विपक्षीय हवाई सेवा
सम्झौता भएका देशको संख्या : ४२
§ आन्तरिक उडान गर्ने
वायु सेवा कम्पनि : २२
§ सबै मौसममा संचालन हुने
विमानस्थल : ४२
§ नियमित संचालनमा भएका
विमानस्थल : ३५
§ अन्तराष्ट्रिय
विमानस्थल संख्या : ३
§ हाल संचालित रेलमार्ग
: ५२ किमी
§ जनकपुर-जयनगर-बर्दिबास
जम्मा रेलमार्गको लम्बाई : ६९ किमी
§ पूर्व पश्चिम
विद्युतीय रेलमार्ग : ६८ किमी ट्रयाक वेड निर्माण
संचार
र सूचना प्रविधि :
§ इन्टरनेट ग्राहक
घनत्व : १४४.२३ %
§ डिजिटल टेलिभिजनको
पहुँच : ७२ %
§ एकीकृत कार्यालय
व्यवस्थापन प्रणाली (GIOMS) लागु भएका कार्यालय :
११६
§ रेडियो नेपालबाट
समाचार प्रशारण हुने भाषा : २५
§ रेडियो नेपालको
प्रशारण पहुँच पुगेको जनसंख्या : ९४%
§ नियमित प्रशारणमा
रहेका एफ एम : ७३५
§ नियमित प्रशारणमा
रहेका टेलिभिजन : १०८
स्वास्थ्य :
§ औसत आयु : ७१.३ बर्ष
§ मातृ मृत्युदर : १५१ (प्रति १ लाख जीवित
जन्ममा)
§ कुल प्रजनन दर (प्रति महिला) : १.९ जना
§ नवजात शिशु मृत्युदर (प्रति १००० जीवित
जन्ममा) :२१ जना
§ शिशु मृत्युदर (प्रति १००० जीवित जन्ममा) :
२८ जना
§ ५ बर्ष मुनिको बाल मृत्युदर (१००० जीवित
जन्ममा) : ३३ जना
§ पूर्ण खोप लगाउने बालबालिकाको प्रतिशत :
९५.९ %
§ कम्तिमा ४ पटक गर्भ जांच गराउने गर्भवती :
८८.४%
§ दक्ष प्रसुतीकर्मिबाट प्रसुती गराउने
गर्भवती महिलाको संख्या : ७४ %
§ स्वास्थ्य संस्थामा प्रसुती गराउने गर्भवती
महिलाको संख्या : ७७.९ %
§ स्वास्थ्य संस्था : ८,७४६
§ प्रति १००० जनसंख्यामा डाक्टरको संख्या : १.१
जना
§ प्रति १००० जनसंख्यामा नर्सको संख्या : २.८६
जना
§ १०० % जनसंख्यामा आधारभूत सरसफाई पुगेको छ ।
§ स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रम : ७७ जिल्लाका ७५३
स्थानीय तहमा विस्तार भएको
§ बिमित जनसंख्याको ४९.२% ले बिमा सेवा लिएका
शिक्षा :
§ अपेक्षित विद्यालय अध्ययन बर्ष : १२.९ बर्ष
§ औसत विद्यालय अध्ययन बर्ष : ५.१ बर्ष
§ प्राथमिक तह (कक्षा १-५) सम्मको खुद भर्नादर
९४.४ % रहेको,
§ आधारभूत तहको (कक्षा१-८) खुद भर्नादर ९४.१ %
रहेको
§ आधारभूत शिक्षाको टिकाउ दर : ८६.५%
§ माध्यमिक तह (कक्षा ९-१२) को खुद भर्नादर ५५.८% रहेको
§ ५ बर्ष भन्दा माथिको साक्षरता दर ७६.२%
पुगेको,
§ १५-२४ बर्ष उमेरको साक्षरता दर : ९४.२%
§ १५ बर्ष भन्दा माथिको साक्षरता दर : ७१.२%
§ देशभर जम्मा शिक्षक संख्या (सामुदायिक र संस्थागत)
: २,७९,४८५
जना
§ जम्मा शिक्षक मध्ये महिला शिक्षक : ४२.६%
§ जम्मा शिक्षक मध्ये पुरुष शिक्षक : ५७.४ %
§ जम्मा विद्यालय संख्या : ३५,४४७
§ सामुदायिक विद्यालय मा प्रतिशिक्षक
विद्यार्थी संख्या : २४ जना
कुल विद्यालय मध्ये,
§
सामुदायिक
विद्यालय : ७३%
§
संस्थागत
विद्यालय : २३%
§
परम्परागत
र धार्मिक विद्यालय : ४%
खानेपानी
तथा सरसफाई
§ ९६.८५ % जनसंख्यामा आधारभूत खानेपानी पहुँच
पुगेको छ ।
§ २८.५०% जनसंख्यामा उच्चमध्यम स्तरको
गुणस्तरीय खानेपानीको पहुँच पुगेको छ
§ १००% जनसंख्यामा आधारभूत सरसफाईमा पहुँच
पुगेको
विविध :
ü हाल सम्म ११ वटा
विश्वविद्यालय सञ्चालनमा
ü आ.व. २०७८/७९ को बजेटमध्ये
लैंगिक उत्तरदायी बजेटको हिस्सा ४० % रहेको
ü निजामति सेवामा महिला
सहभागिता : २९.२%
ü संवैधानिक पदाधिकारी
तर्फ महिला सहभागिता : ७.६%
ü हाल सम्पूर्ण सेवा
अन्तर्गत संघीय निजामति सेवामा कुल दरबन्दी : ५१,३००
दिगो विकास लक्ष्यको उपलब्धि
प्रमुख सूचक |
आधार बर्ष
(सन् २०१५) |
सन् २०३० को
लक्ष्य |
सन् २०२२ को
लक्ष्य |
सन् २०२४
सम्मको प्रगति |
लक्ष्य – १ संग सम्बन्धित सूचकहरु |
||||
गरिवीको रेखा (अमेरिकी डलर १.९
भन्दा कम आय भएको) जनसङ्ख्या (प्रतिशत) |
३०.१ |
८.० |
२२.९ |
२०.७ |
बहुआयामिक गरिबीमा रहेको
जनसङ्ख्या (प्रतिशत) |
४४.२ |
१०.० |
२८.२ |
१७.४ |
विपदका घटनाबाट ज्यान गुमाउनेको
सङ्ख्या (प्रतिवर्ष) |
८८९१ |
१०० |
२६८ |
२०४० |
सामाजिक सुरक्षामा भएको सरकारी
खर्च (कुल बजेटको प्रतिशत) |
११.० |
१५.० |
१२.९ |
११.५ |
वित्तीय सेवामा पहुच पुगेको
घरपरिवार (प्रतिशत) |
४०.० |
८०.० |
५८.७ |
६१.९ |
लक्ष्य – २ संग सम्बन्धित सूचकहरु |
||||
कम तौल भएका ५ बर्ष मुनिका
बालबालिका (प्रतिशत) |
३०.१ |
९ |
१८ |
१८.७ |
पुड्कोपन भएका ५ बर्ष मुनिका
बालाबालिका (%) |
३६ |
१५ |
२८.६ |
२४.८ |
उचाई अनुसार कम तौल हुने ५ बर्ष
मुनिका बालाबालिका (%) |
११.३ |
४ |
७ |
७.७ |
रक्त अल्पता भएका ५ बर्ष मुनिका
बालाबालिका (%) |
४६ |
१० |
२८ |
४३.३ |
रक्त अल्पता भएका प्रजनन उमेर
समुहका महिला (%) |
३५ |
१० |
२४ |
३४ |
प्रतिव्यक्ति खाद्यान्न उत्पादन
(केजी) |
३२० |
५३० |
४१८ |
३८१ |
कृषि क्षेत्रमा भएको सरकारी खर्च
(कुल बजेटको प्रतिशत) |
३.३ |
४ |
३.३४ |
२.४३ |
विश्वव्यापी खाद्य सुरक्षा
सूचकांक (स्कोर) |
४२.८ |
९० |
६६ |
५६.९ |
खाद्य उपभोक्ता मूल्य सूचकांक |
११४ |
२०८ |
१४४ |
१६३.१ |
लक्ष्य ३ अन्तर्गतका प्रमुख सूचकहरु |
||||
मातृ मृत्युदर (प्रति १ लाख
जीवित जन्ममा) |
२५८ |
७० |
११६ |
१५१ |
५ बर्ष मुनिको बाल मृत्युदर |
३८ |
२० |
२७ |
२५ |
नवजात शिशु मृत्युदर |
२३ |
१२ |
१६ |
२१ |
आत्महत्याबाट हुने मृत्युदर
(प्रति १ लाख जनसंख्यामा) |
१६.५ |
४.७ |
९.७ |
२३.४ |
सडक दुर्घटनाबाट हुने मृत्य्दर
(प्रति १ लाख जनसंख्यामा |
१९.८६ |
४.९६ |
८.९४ |
९.४ |
आधुनिक साधनद्वारा परिवार नियोजन
सम्बन्धि आवश्यकता पुरा भएका महिला अनुपात (प्रजनन उमेर समुह) |
६६ |
८० |
७४ |
५५.१ |
परिवार नियोजनका आधुनिक साधन /
विधि प्रयोग दर (प्रजन उमेर समुहको प्रतिशतमा) |
४७ |
६० |
५३ |
४० |
कुल प्रजनन दर (प्रति महिला) |
२.३ |
२.१ |
२.१ |
२.१ |
लक्ष्य ४ अन्तर्गतका सूचकहरु |
||||
खुद भर्नादर (प्राथमिक तह-कक्षा
१देखि ५ सम्म) |
९६.६ |
९९.५ |
९९ |
९४.४ |
प्रथामिक तह उतीर्ण दर (प्राथमिक
तह-कक्षा १ देखि ५ सम्म) |
८०.६ |
९९.५ |
९३.१ |
८२.४ |
खुद भर्नादर (आधारभूत तह-कक्षा १
देखि ८ सम्म) |
७६.६ |
९५ |
९२ |
९४.१ |
कुल भर्नादर (माध्यामिक तह ९-१२
सम्म) |
५६.७ |
९९ |
९० |
८३ |
युवा साक्षरता दर (१५ देखि २४
बर्ष) (%) |
८८.६ |
९९ |
९५ |
९४.२ |
लक्ष्य ५ अन्तर्गतका सूचकहरु |
||||
महिला र पुरूषको ज्यालादरको
अनुपात |
०.६२ |
०.९२ |
०.८ |
०.६६ |
लैङ्गिक असमानता सूचकाङ्क |
०.४९ |
०.२५ |
०.२९ |
०.४९५ |
लैङ्गिक सशक्तीकरण सूचकाङ्क |
०.५७ |
०.६७ |
०.६३ |
०.६३ |
जीवनकालमा शारीरिक/यौन हिंसा
भोगेका १५ देखि ४९ वर्ष उमेर समूहका महिला (प्रतिशत) |
२६ |
६.५ |
१३.९ |
१२.२ |
संघीय संसदमा महिला प्रतिनिधित्व
(प्रतिशत) |
२९.५ |
४० |
३४.४ |
३३.५ |
प्रदेश संसदमा महिला
प्रतिनिधित्व (प्रतिशत) |
- |
४० |
३४.४ |
३६.३६ |
स्थानीय तहमा महिला प्रतिनिधित्व
(प्रतिशत) |
- |
४२ |
४१ |
४१ |
निजामती सेवाको नीतिगत तहमा
महिलाप्रतिनिधित्व |
११ |
३३ |
२१.३ |
१३.६ |
लक्ष्य ६ अन्तर्गतका प्रमुख सूचकको
अवस्था |
||||
आधारभूतस्तरको खानेपानीमा पहुँच
पुगेको जनसङ्ख्या (प्रतिशत) |
८७ |
९९ |
९२.६ |
९६.८ |
उच्च-मध्यमस्तरको खानेपानी
सेवामा पहुँच पुगेको जनसङ्ख्या (प्रतिशत) |
१५ |
९० |
६८.४ |
२८.५ |
आधारभूतस्तरको सरसफाइ सुविधामा
पहुँच पुगेको जनसङ्ख्या (प्रतिशत) |
८२ |
९९ |
८९.९ |
९५.५ |
प्रशोधनसहितको ढल प्रणालीमा
पहुँच पुगेको जनसङ्ख्या (प्रतिशत) |
<१ |
५० |
- |
२.३४ |
लक्ष्य ७ अन्तर्गतका प्रमुख सूचकको
अवस्था |
||||
विद्युतको पहुँच पुगेको
जनसङ्ख्या (प्रतिशत) |
७४ |
९९ |
८५.७ |
९९ |
प्रतिव्याक्ति विद्युत खपत (युनिट) |
८० |
७५० |
५४२ |
४२२ |
जलविद्युतको जडित क्षमता
(मेगावाट) |
७८२ |
१५००० |
५४१७ |
३५१२ |
लक्ष्य ८ अन्तर्गतका प्रमुख सूचकको
अवस्था |
||||
वास्तविक कुल गार्हस्थ्य
उत्पादनको वृद्धि दर (प्रति रोजगार व्यक्तिको तुलनामा) |
१.६ |
१० |
५.५ |
४.५ |
बेरोजगारी दर (प्रतिशत) |
१२ |
८ |
१० |
१२.६ |
पर्यटक आगमन (दशलाख) |
०.८ |
३ |
१.९ |
१.१ |
प्रति पर्यटक प्रति दिन औसत खर्च
(अमेरिकी डलर) |
७० |
१०० |
६५ |
४०.८ |
प्रति पर्यटक औसत बसाइ (दिन) |
१३.२ |
१७ |
१५.५ |
१३.३ |
जीवन बीमामा आवद्ध जनसङ्ख्या
(प्रतिशतमा) |
५ |
२५ |
१४.३ |
१६.५७ |
वाणिज्य बैंकहको शाखा सङ्ख्या
(प्रति लाख वयस्क जनसङ्ख्या) |
१८ |
३६ |
२६ |
२७.३५ |
लक्ष्य ९ अन्तर्गतका प्रमुख सूचकको
अवस्था |
||||
द्वित्तीय क्षेत्रको हिस्सा (कुल
गार्हस्थ्य उत्पादनको प्रतिशतमा) |
१५ |
२५ |
१९.७ |
१२.५ |
अनुसन्धान र विकासमा हुने खर्च
(कुल गार्हस्थ्य उत्पादनको प्रतिशतमा) |
०.३ |
१.५ |
०.८७ |
०.७२ |
सडक घनत्व (कि.मी./वर्ग कि.मी.) |
०.५५ |
१.५ |
१.३५ |
०.६३ |
कालोपत्रै सडक घनत्व (कि.मी.
/वर्ग कि.मी.) |
०.०१ |
०.२५ |
०.१२ |
०.१२ |
मोबाइल सञ्जाल पुगेको जनसङ्ख्या
(प्रतिशतमा) |
९४.५ |
१०० |
९७.१ |
९३ |
कुल रोजगारीमा उत्पादनशील
क्षेत्रको रोजगारीको हिस्सा (प्रतिशतमा) |
६.६ |
१३ |
९.६ |
१५.१ |
लक्ष्य १० अन्तर्गतका प्रमुख सूचकको
अवस्था |
||||
आम्दानीमा माथिल्लो १० र तल्लो
४० प्रतिशत जनसङ्ख्याको अनुपात (PALMA अनुपात) |
१.३ |
१.० |
१.१६ |
१.३४ |
उपभोगमा आधारित असमानता (गिनी गुणाङ्गले
मापन गरे अनुसार) |
०.३३ |
०.१६ |
०.२५ |
०.३० |
आय असमानता (गिनी गुणाङ्गले मापन
गरे अनुसार) |
०.४६ |
०.२३ |
०.३५ |
०.३१ |
उपभोगमा तल्लो ४० प्रतिशत
जनसङ्ख्याको हिस्सा |
१८.७ |
२३.४ |
२१.२ |
२५.७ |
सामाजिक सशक्तीकरण सूचकाङ्क |
०.४१ |
०.७ |
०.५४ |
०.५७ |
राजनीतिक सशक्तीकरण सूचकाङ्क |
०.६५ |
०.८७ |
०.७४ |
०.७५ |
आर्थिक सशक्तीकरण सूचकाङ्क |
०.३४ |
०.७ |
०.५१ |
०.५१ |
विश्व प्रतिस्पर्धात्तक सूचक |
३.९ |
६ |
४.९ |
४.९ |
लक्ष्य ११ अन्तर्गतका प्रमुख सूचकको
अवस्था |
||||
योजनावद्ध नयाँ सहरहरूको सङ्ख्या |
१० |
६० |
३३ |
५४ |
सुरक्षित घरहरूमा बसोबास गर्ने
घरपरिवार (प्रतिशत) |
२९.८ |
७५ |
४३.९ |
५४ |
फुसको छानामुनि बस्नेको घरपरिवार
(प्रतिशत) |
१९ |
२ |
१२.५ |
३.९ |
फुसको छानामुनि बस्ने शहरी
घरपरिवार (प्रतिशत) को अंश |
३.६ |
० |
३.९ |
२.८ |
लक्ष्य १२ अन्तर्गतका प्रमुख सूचकको
अवस्था |
||||
कुल उर्जा खपतमा जीवाश्म इन्धनको
उपभोग (प्रतिशत) |
१२.५ |
१५ |
१३.७ |
२७.१ |
प्रतिव्यक्ति काठको उपयोग
(क्युबिक मिटर) |
०.११ |
०.२५ |
०.०८ |
०.५ |
कृषि उत्पादनको लागि प्रयोग
गरिएको भूमि (उब्जाउ जमिनको प्रतिशत) |
८० |
७५ |
७७.७ |
७६.३ |
प्लास्टिकको रिसाइकल गर्ने उत्पादनशील
उद्योग (कुल उद्योगको प्रतिशत) |
२४.५ |
९० |
५५.१ |
२५ |
गिलास तथा धातु उत्पादनको
पुनःउपयोग गर्ने उत्पादनशील उद्योग (कुल उद्योगको प्रतिशत) |
७.२ |
९० |
४५.८ |
- |
लक्ष्य १३ अन्तर्गतका प्रमुख सूचकको
अवस्था |
||||
स्थानीय अनुकूलन योजना तर्जुमा
भएका स्थानीय तह (सङ्ख्या) |
४ |
३०० |
६० |
२६३ |
समुदायमा आधारित अनुकूलन योजना
तर्जुमा (सङ्ख्या) |
३१ |
७५० |
३८१ |
२०० |
अनुकूलन योजना कार्यान्वयन
(सङ्ख्या) |
- |
६० |
३० |
४२ |
जलवायु स्मार्ट भिलेज (सङ्ख्या) |
- |
१७० |
७९ |
३६ |
जलवायु स्मार्ट कृषि (सङ्ख्या) |
- |
५०० |
२३३ |
६८ |
जलवायु उत्तरदायी बजेट (कुल
बजेटको प्रतिशत) |
५.७ |
१० |
७.७ |
६.१ |
लक्ष्य १५ अन्तर्गतका प्रमुख सूचकको
अवस्था |
||||
वनले ढाकेको क्षेत्र (प्रतिशत) |
४४.७ |
४५ |
४५ |
४६.०८ |
सामुदायिक व्यवस्थापन अन्तर्गत
रहेको वन (जम्मा वन क्षेत्रको प्रतिशत) |
३९ |
४२ |
४०.४ |
४२.४९ |
संरक्षित क्षेत्र (जम्मा वन
क्षेत्रको प्रतिशत) |
२३.२ |
२३.३ |
२३.३ |
२३.३९ |
वन घनत्व (प्रति हेक्टर जमिनमा
रहेका रूखको सङ्ख्या) |
४३० |
६४५ |
५३० |
४३० |
गैडाको सङ्ख्या |
५३४ |
७८३ |
६५० |
७५२ |
बाघको सङ्ख्या |
१९८ |
२२५ |
२१० |
३५५
|
लक्ष्य १६ अन्तर्गतका प्रमुख सूचकको
अवस्था |
||||
भ्रष्टाचार अनुभूति सूचकाङ्क
(0-१००) |
२९ |
- |
- |
३४ |
बालबालिका बेचबिखन (सङ्ख्या) |
६४ |
० |
३४ |
२३ |
१८ वर्ष भित्र यौन हिंसा भोग्ने
महिलाको अंश (१५-२९ वर्ष उमेर समूह) |
६.५ |
३ |
५.८ |
३.२ |
सार्वजनिक निकायमा पारदर्शिता, उत्तरदायित्व र
भ्रष्ट्राचारको अवस्था (स्कोर ६.० मा) |
३ |
५ |
४ |
३.०४ |
सुशासन सूचकाङ्क (-२.५देखि २.५
को स्केलमा) |
-०.७८ |
२ |
१ |
-०.५३ |
लक्ष्य १७ अन्तर्गतका प्रमुख सूचकको
अवस्था |
||||
राजस्व (कुल गार्हस्थ्य
उत्पादनको प्रतिशतमा) |
१९.१ |
२६ |
२४.२ |
१८.५ |
वार्षिक बजेटमा राजस्वको हिस्सा |
७६ |
८० |
७७.९ |
५१.६ |
वार्षिक बजेटमा विकास सहायताको
अंश |
१५.१ |
१८ |
१६.४ |
१४.५ |
प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी (कुल
गार्हस्थ्य उत्पादनको प्रतिशत) |
४.८ |
२० |
१०.८ |
५.२ |
विप्रेषण आय (कुल गार्हस्थ्य
उत्पादनको प्रतिशत) |
२९.१ |
३५ |
३१.८ |
२५.३ |
सार्वजनिक त्ररण (कुल गार्हस्थ्य
उत्पादनको प्रतिशत) |
२६.५ |
३५ |
३०.५ |
४२.६ |